U bent hier:  Home  /  Duurzame lintjes

Duurzame Lintjes

 

De Duurzame Lintjes, die jaarlijks een aantal mensen opgespeld krijgen voor hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk initiatief, worden dit jaar uitgereikt aan Jessica den Outer (Rechten voor de Natuur), Gerard de Leede (Solarge), Anne-Marie Rakhorst (Search, duurzaamheid.nl) en Elisah Pals (Zero Waste Nederland).

 

Jessica den Outer

"‘Rechten voor de natuur? Wat een absurd idee. Welke zweefneus heeft dát nou weer bedacht?’ Kan de natuur praten dan? Ik zie het al voor me: een neushoorn die bij de rechtbank een kort geding komt aanspannen.’

Zo lacherig werd er nog maar heel kortgeleden gereageerd op de suggestie dat het niet alleen logisch, maar zelfs uit welbegrepen menselijk eigenbelang fundamenteel noodzakelijk is om de Natuur juridisch rechten toe te kennen.

De jonge milieujuriste Jessica den Outer werd enkel jaren geleden gegrepen door dat idee, en sindsdien heeft ze zich er met enorm ijver op gestort om dat werkelijkheid te laten worden.

Immers: worden de belangen van kinderen niet ook gewoon vertegenwoordigd door een voogd. En trouwens, wat doen nota bene totaal verzonnen juridische entiteiten als NV’s en BV’s anders dan zich laten vertegenwoordigen door advocaten?

Heel logisch dus, die rechten voor de natuur. Maar desondanks vergt het niet alleen veel moed, maar zeker ook gedegen juridische kennis van zaken, én de vaardigheid om met relevante mensen, partijen, organisaties om tafel te kunnen komen en serieus genomen te worden, én het vermogen om telkens weer het thema op de publieke agenda te krijgen én dus bepaald ook een fikse portie volharding. En die heeft Jessica den Outer allemaal.

In al haar gesprekken neemt zij heel logisch (maar voor veel van haar gesprekpartners is dat aanvankelijk helemáál niet zo logisch) de ecologie als uitgangspunt voor al ons menselijk handelen. Ecologie is niet een ‘leuk-voor-erbij’-onderwerp dat hokjesgewijs misschien hier en daar ook wat aandacht moet krijgen.

Om haar uitgangspunten en gedachten helder, systematisch en consistent te verwoorden en breed te kunnen verspreiden schreef Jessica den Outer het boek Rechten voor de Natuur’. Daarin betoogt ze onder meer dat de rechten van de Natuur erkend en in de Grondwet opgenomen moeten worden. In dat kader bood ze in december 2022 het manifest ‘Rechten voor de Natuur’ aan aan Tweede Kamer.

Haar stem wordt gehoord, en gelukkig begint het thema in veel andere landen ook te spelen.

Er zijn zelfs al 40 landen met wetten waarin rechten van de natuur worden erkend, en wereldwijd zijn er zijn inmiddels zo’n 400 initiatieven om dat elders ook voor elkaar te krijgen.

Jessica den Outer noemt dat ‘de snelste groeiende juridische beweging op aarde’. Voor haar vooraanstaande rol daarin verleent de jury haar van harte een Duurzaam Lintje."

 

Gerard de Leede

"Direct of indirect -alle energie op aarde is afkomstig van de zon. En zonne-energie is letterlijk de enige ‘inkomstenbron’ van de aarde waarop en waarvan wij leven. De hoeveelheid energie die de aarde dankzij de zon bereikt is in de meest ware zin van het woord on-voorstel-baar groot. Dat besef heeft Gerard de Leede met een intelligentie, inzet en volharding die je maar zeer zelden in die combinatie bij mensen tegenkomt, ertoe aangezet om te onderzoeken hoe je die enorme energiebron voor de mensheid optimaal kunt inzetten. En dan wel op een zodanige wijze, dat de productie ervan op een verantwoorde en schone manier gebeurt en er geen onbedoelde negatieve effecten optreden.

En is dat eerste al een hele opgave, juist het voldoen aan die tweede randvoorwaarden is minstens zo’n grote uitdaging. Iedereen weet immers zo langzamerhand wel, dat meer dan 80% van alle zonnepanelen op de wereld geproduceerd worden met dwangarbeid, en onder akelige omstandigheden, en dat er voor het energie-intensieve productieproces zwaar vervuilende steenkolen worden gebruikt.

Het besef dat voor het behoud van een leefbare aarde een drastische en snelle omschakeling naar zonne-energie nodig is, maar dat die dan wel op een verantwoorde manier moet gebeuren, drijft Gerard de Leede al jaren met tomeloze energie. En met opzienbarend resultaat. Mede op basis van zijn uitvindingen is het gelukt om een 100% circulair, en bovendien ultralichtgewicht, zonnepaneel te ontwikkelen, dat ook geen giftig PFAS bevat (wat in alle andere geproduceerde zonnepanelen wel het geval is). En de energie om de panelen te maken komt niet uit steenkolen, maar uit waterkracht. Een formidabele prestatie.

Afgelopen mei hebben minister Jetten en EU-Energiecommissaris Kadri Simson in het Nederlandse Weert de eerste fabriek kunnen openen. De productie draait -maar de ambitie is om dit unieke procedé in de hele wereld toe te passen. En laat het maar aan Gerard de Leede, samen met zijn ijzersterke team met Jan Vesseur, Luc Roelofs en Huib van de Heuvel, over dat dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren. De eerste stappen richting Brazilië, Zuid-Afrika en Indonesië zijn al voortvarend gezet.

Voor zijn bewonderenswaardige -en effectieve!- lef, inzet en doorzettingsvermogen kent de jury Gerard de Leede met groot genoegen met het Duurzame Lintje toe."

 

Anne-Marie Rakhorst

"Het valt niet mee in de overtreffende trap te vermijden, voor wie de positieve energie wil beschrijven waarmee Anne-Marie Rakhorst zich al ruim dertig jaar inzet voor een rechtvaardige en duurzame samenleving. En de aanstekelijkheid van haar positieve inzet is zo groot, dat vrijwel iedereen in haar omgeving zich daardoor aangestoken en geïnspireerd voelt. Even wat wapenfeiten: in 1994 richtte ze haar bureau SEARCH op waarmee ze in de loop van 20 jaar nieuwe standaarden neerzette voor onder meer de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Dat ze in 2000 werd uitgeroepen tot ‘Zakenvrouw van het Jaar’ was natuurlijk bijzonder, maar vooral doordat ze daarmee ook duurzaamheid een groot podium gaf.

Het succesvol runnen van een gedegen, vooraanstaand en snelgroeiend adviesbedrijf dat vooruitloopt bij de verduurzaming van industriële en andere bedrijven is al een hele kunst, maar Anne-Marie Rakhorst heeft al die jaren altijd een paar stappen extra gedaan. Zo initieerde zij in 2007 de publicatie van het revolutionaire boek ‘Cradle-to-Cradle’ van Braungart en McDonough dat een principieel andere basis presenteerde voor onze industriële productiewijze. En zelf publiceerde ze in de loop der jaren ook een aantal belangrijke boeken over talrijke aspecten van de verduurzaming van de samenleving. Enkele titel van haar hand: ‘Duurzaam ontwikkelen’, ‘Nieuwe energie; Nederland na het fossiele tijdperk’, ‘Duurzaam herbestemmen, het kán’, ‘De kracht van duurzaam veranderen’, ‘Geld stuurt de wereld; jij bepaalt de koers’.

Nadat zij haar bedrijf na 20 jaar knoerthard werken had verkocht ging ze bepaald niet rentenieren, maar benutte ze haar tijd en haar geld om de verduurzaming op andere manieren aan te jagen. Ze werd investeerder in duurzame bedrijven, die ze niet alleen met geld, maar op basis van haar rijke ervaring ook actief met advies steunt en toegang geeft tot haar kolossale netwerk. Ze richtte het Platform Duurzaamheid.nl op, werd bestuurder en toezichthouder bij diverse organisaties zoals MilieuCentraal en EIT InnoEnergy. En recent richtte het SDG House ‘Holie Hub’ op, ook weer een broedplaats voor nieuwe duurzame initiatieven.

De jury van Duurzame Dinsdag kent Anne-Marie Rakhorst voor haar tomeloze en effectieve inzet voor een rechtvaardige en duurzame samenleving van harte een Duurzaam Lintje toe."

 

Elisah Pals

"Een ongekende motivatie, daadkracht een doorzettingsvermogen kenmerken Elisah Pals, die er in slechts vijf jaar in geslaagd is om met haar organisatie Zero Waste Nederland zo’n 70.000 mensen te overtuigen om zich óók actief in te zetten voor een drastische leefstijlverandering -wat misschien wel de moeilijkste, taaiste opgave is bij het streven naar een duurzame, groene, sociale wereld. Onze grootste uitdaging is misschien immers wel: leren genoegen nemen met genoeg.

Als klimaatpsycholoog lukt het Elisah Pals -uitgaande van het adagium ‘het beste afval is geen afval’-om bij zeer veel mensen de juiste snaar te raken en ze ‘mee te nemen’ naar een zero waste leefstijl, onder meer via een snel groeiende aantal lokale communities (inmiddels 74). Zelf geeft ze het goede voorbeeld (ze heeft de afgelopen 7 jaar helemaal niets nieuws gekocht), maar ze stelt zich niet op als pilaarheilige: ze laat heel open zien met welke dilemma’s ze worstelt en hoe ze daarmee omgaat. Via haar Zero Waste community op Facebook laat ze zien wat wel en niet werkt en inspireert ze mensen met veel positiviteit. Ze helpt mensen om, beginnend met simpele tips, om telkens een nieuwe stap te zetten.

Een greep uit haar talrijke acties: de Koop Niks Nieuws Challenge (waar duizenden mensen aan meedoen), de Zero Waste Wandeltours (met inmiddels 50 steden met 250 vrijwillige gidsen), Wasbaar Welkom (luiers op kinderdagverblijven) en het introduceren van de horeca-raamsticker ‘Neem gerust je eigen verpakking mee’. Dankzij de gesprekken van Elisah Pals met grootgrutters zijn er proeven gestart met bulk-tappunten en zijn de plastic zakjes bij de groenteafdeling verdwenen. En ook helpt ze gemeenten met zero waste activiteiten.

“Hoop is een werkwoord” aldus Elisah Pals. En die uitspraak, ondersteund door haar tomeloze, overtuigende acties, werkt als een krachtige, aanstekelijk bron van inspiratie voor concrete, effectieve interventies. Vol overtuiging kent daarom de jury van Duurzame Dinsdag aan haar een Duurzaam Lintje toe."

 

Meer over de Duurzame Lintjes

Nederland is het enige land ter wereld dat een onderscheiding zoals het Duurzame Lintje kent. En in tegenstelling tot koninklijke onderscheidingen, waarvan er elk jaar circa 6000 worden toegekend, is er jaarlijks slechts een handjevol Duurzame Lintjes. Ook in dat opzicht dus een uitzonderlijke onderscheiding. De Duurzame Lintjes gingen eerder naar onder andere Paul Polman, Feike Sijbesma, Wubbo Ockels, Marjan Minnesma, Wouter van Dieren, Ruud Koornstra, Greta Thunberg, Jaap Korteweg, Bibi Mantel en Frans Timmermans.